Antraktlı çalışmada işçinin fiili çalışmaları arasında uzun dinlenme süreleri bulunduğundan ayrıca fiili çalıştığı sürelere ilişkin ara dinlenme verilmeyecektir.

Nitekim Yargıtay önüne gelen uyuşmazlıkta, bir mağazada müdür vekili olarak çalışan işçinin yaz döneminde birinci vardiyada 09.00-13.00 saatleri arasında çalıştığı, 13.00-18.00 arası ara dinlenmesi kullandığı, 18.00-22.00 saatleri arasında tekrar çalıştığı, gün çerisinde ara dinlenmelerin mahsubu ile günde yedi saat çalıştığı; ikinci vardiyada 13.00’de çalışmaya başladığı, 18.00-20.00 saatleri arasında ara dinlenme , 20.00-24.00 saatleri arasında tekrar çalıştığı, gün içerisinde ara dinlenmelerin mahsubu ile günde sekiz saat çalıştığı kabul edilmiştir.

Davacının birinci vardiyada 13.00-18.00 saatleri ile ikinci vardiyada 18.00-20.00 saatleri arasında uzun ara dinlenme sürelerini zaten kullandığını, bu sürelerin dışında günlük çalışma süresinden birer saatlik ara dinlenme mahsubuna karar veren Yerel Mahkemenin kararını bozmuştur.

Yine bir kararda Yargıtay, işçinin fazla mesai alacağı talebini haftanın 6 günü 08.00-14.00 arası çalıştığı 14.00-16.00 saatlerinde antreye çıktığı ve akabinde 16.00-21.00 saatleri arasında günde 11 saat çalıştığını; davacının çalışmasının antreli olduğu ve ayrıca bir buçuk saat daha ara dinlenmesinin düşülmemesi gerektiğini ifade etmiştir.

Pınar Yalçın

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraflar vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili, müvekkilinin davalı işverene ait satış mağazasında müdür vekili olarak çalışmakta iken iş sözleşmesinin kıdem ve ihbar tazminatları ödenmek suretiyle feshedildiğini, ibraname imzalatıldığını, ancak bu ibranın Türk Borçlar Kanununda öngörülen şartları taşımadığından geçerli olamdığını, müvekkilinin yaz ve kış döneminde kampanya, personel eksikliği, mal gelişi, indirim gibi nedenlerle sürekli fazla çalışma yaptığını, ancak karşılığının ödenmediğini ileri sürerek fazla çalışma ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.

Davalı Cevabının Özeti:

Davalı vekili, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının ibraname imzalayarak davalı işvereni ibraz ettiğini, müdür vekili olan davacının çalışma saatlerini kendisinin belirlediğini ileri sürerek, davanın reddini talep etmiştir.

Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Temyiz:

Karar süresi içerisinde taraflar vekillerince temyiz edilmiştir. Gerekçe:

Davalı Temyizi Yönünden:

Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle, davalı vekilince süre tutum dilekçesinden sonra ayrıntılı ve gerekçeli temyiz dilekçesinin sunulmadığının anlaşılmasına göre, yerinde bulunmayan ve sebepleri bildirilmiş olmayan davalı vekilinin bozma isteğinin REDDİNE;

Davacı Temyizi Yönünden:

Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre; davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

İşçiye işyerinde çalıştığı sırada ara dinlenmesi süresi konularında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.

İşçinin günlük iş süresi içinde kesintisiz olarak hiç ara vermeden çalışması beklenemez. Gün içinde işçinin yemek, çay gibi ihtiyaçlar sebebiyle ya da dinlenmek için belli bir zamana ihtiyacı vardır. Ara dinlenmesi 4857 sayılı İş Kanunu'nun 68. maddesinde düzenlenmiştir. Anılan hükümde ara dinlenme süresi, günlük çalışma süresine göre kademeli bir şekilde belirlenmiştir. Buna göre dört saat veya daha kısa süreli günlük çalışmalarda ara dinlenmesi en az onbeş dakika, dört saatten fazla ve yedibuçuk saatten az çalışmalar için en az yarım saat ve günlük yedibuçuk saati

 

 

AŞan çalışmalar bakımından ise en az bir saat ara dinlenmesi verilmelidir. Uygulamada yedibuçuk saatlik çalışma süresinin çok fazla aşıldığı günlük çalışma sürelerine de rastlanılmaktadır. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 63. maddesi hükmüne göre günlük çalışma süresi 11 saati aşamayacağından,

68. maddenin belirlediği yedibuçuk saati aşan çalışmalar yönünden en az bir saatlik ara dinlenmesi süresinin, günlük en çok 11 saate kadar olan çalışmalarla ilgili olduğu kabul edilmelidir. Başka bir anlatımla günde 11 saate kadar olan çalışmalar için ara dinlenmesi en az bir saat, onbir saat ve daha fazla çalışmalarda ise en az birbuçuk saat olarak verilmelidir.İşçi, ara dinlenme saatinde tamamen serbesttir. Bu süreyi işyeri içinde ya da dışında geçirebilir. İşyerinde geçirmesi halinde bu süre içinde çalışmaya devam etmesi durumunda ara dinlenmesi verilmemiş sayılır. Ancak işçi işyerinde kalsa bile, ara dinlenmesi süresini serbestçe kullanabilir, bu süre içinde çalışmaya zorlanamaz.

Ara dinlenmesi için ücret ödenmesi gerekmez. Ancak, bu süre işçiye dinlenme zamanı olarak tanınmamışsa, işçinin normal ücretinin ödenmesi gerekir. Bu sürenin haftalık 45 saati aşan kısmını oluşturması halinde ise, zamlı ücret ödenmelidir.Ara dinlenme süreleri kural olarak aralıksız olarak kullandırılır. Ara dinlenmesinin kullandırılması zorunlu ise de, bunun kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir. İşçilerin tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dahilinde sırayla kullanmaları da mümkündür. Ancak ara dinlenme süresinin, işe, ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süreyle erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru olmaz. Ara dinlenme süresinin günlük çalışma içinde belli bir zamanda amaca uygun kullandırılması gerekir.İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin

3. maddesinin 2. fıkrasında, ara dinlenmelerinin ilkim, mevsim, yöredeki gelenekler ve işin niteliğine göre yirmidört saat içinde kesintisiz oniki saat dinlenme süresi dikkate alınarak verileceği hükme bağlanmıştır. Adı geçen yönetmeliğin 3. maddesinin 1. fıkrasında da ara dinlenme süresinin çalışma süresinden sayılmayacağı açıklanmıştır.Somut olayda, davacı ... mağazasında müdür vekili olarak çalışmakta olup; Mahkemece, tanık beyanları doğrultusunda, davacının yaz döneminde birinci vardiyada 09.00-13.00 saatleri arasında çalıştığı, 13.00-18.00 arası ara dinlenmesi kullandığı, 18.00-22.00 saatleri arasında tekrar çalıştığı, gün içerisinde ara dinlenmelerin mahsubu ile günde 7 saat çalıştığı; ikinci vardiyada 13.00'de çalışmaya başladığı, 18.00-20.00 saatleri arasında ara dinlenme kullandığı, 20.00-24.00 saatleri arasında tekrar çalıştığı, gün içerisinde ara dinlenmelerin mahsubu ile günde 8 saat çalıştığı kabul edilmiştir. Davacının birinci vardiyada 13.00-18.00 saatleri ile ikinci vardiyada 18.00-20.00 saatleri arasında ara dinlenme süresi kullandığı sabit olup; bu sürelerin dışında günlük çalışma süresinden birer saatlik ara dinlenme mahsubu hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeple BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 03.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Pınar Yalçın

YARGITAY

22. HUKUK DAİRESİ

Esas Numarası: 2016/9350 Karar Numarası: 2019/7444 Karar Tarihi: 03.04.2019