.

Deprem nedeniyle sürpriz ek vergi düzenlemesi birçok yeni tartışmayı da beraberinde getirdi ve daha da getirecek gibi. Yapılan düzenleme ile 2022 yılı kurumlar vergisi beyannamesinde indirim ve istisna olarak beyan edilecek olan tutarlar ile indirimli kurumlar vergisi matrahının %10’u oranında tek seferlik getirilen bir vergi söz konusu.

Bazı özellikli istisnalar (İştirak Kazançları İstisnası ile yurt dışından elde edilen ve üzerinde %15 vergi yükü olduğu belgelenen istisna kazançlar) için %5 olarak ödenmesini öngörülüyor.

Bunun yanında Ek verginin hesaplanmasında dikkate alınmayacak olan yine belirtilen bazı istisnalar da bulunmakta (Kur Korumalı Mevduat istisnası, Risturn istisnası,

Sat Geri Kirala İstisnası, Yatırım Fon ve Ortaklıklarının Portföy İşletmeciliği İstisnası, mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile Ar-ge ve tasarım merkezlerinden elde ettikleri istisna).

Bu ek verginin çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmalarının uygulanması bakımından da sorun oluşturması söz konusu olacak gibi. Özellikle çifte vergilendirmeyi önleme yöntemi olarak istisna yönteminin belirlenmiş olduğu anlaşmalar belirli şartların gerçekleşmesi halinde bahse konu yurt dışı kazancın Türkiye’de istisna tutulacağını öngörüyor. Örneğin bu konudaki en meşhurlardan biri olan Hollanda Anlaşması’na göre Türkiye’ye dağıtılan temettüler bakımından eğer bahse konu temettü dağıtımı Hollanda’da vergiye tabi tutuluyorsa, bu tutarın Türkiye’ye gönderilmesi halinde Türkiye’de kurumlar vergisinden istisna tutuluyor. Birçok yabancı şirket de bu nedenle Türkiye’ye yapacağı yatırımları Hollanda üzerinden yapıyor.

Deprem vergisine ilişkin düzenlemeye göre yurt dışından elde edilen iştirak kazançları da Deprem Vergisinin matrahına dahil ediliyor. Dolayısıyla Hollanda kaynaklı temettü elde edilmesinden dolayı istisna edilen kazanç üzerinden %10 oranında deprem vergisi ödenmesi gündeme geliyor.

Çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasında açıkça Türkiye’nin eğer bahse konu temettü Hollanda’da en az %5 vergilendirilmesi halinde Hollanda kaynaklı temettüyü Türkiye’de vergilemeyeceğini yazmasına rağmen getirilen düzenleme ile bahse konu temettülerin de Ek Deprem Vergisi’nin matrahında dikkate alınması çifte vergileme anlaşmasını bu maddesinin işlevsizleştirilmesi sonucunu doğuracaktır.

Uygulamanın nasıl olacağına bakmak gerekir.

The surprise additional tax regulation due to the earthquake has brought many new discussions and is likely to bring more. With the arrangement made, there is a one-time tax introduced at the rate of 10% of the discounted corporate tax base and with the amounts that will be declared as discounts and exemptions on the corporate tax return for 2022. It is envisaged that 5% will be paid for some special exemptions (Exemption earnings obtained from abroad documented to have a tax burden of 15% and Exemption of Affiliate Earnings). In addition, there are also some exceptions (Exchange Rate Protected Deposits Exemption, Risturn Exemption, Sell&Lease Back Exemption, Portfolio Management of Mutual Funds and Partnerships Exemption and the exemption obtained by micro and small enterprises from technology development zones and R&D and Design Centers) that will not be taken into account in the calculation of the additional tax base.

It is likely that this additonal tax will also pose a problem in terms of implementing double taxation prevention agreements. In particular, the agreements in which the exemption method is defined as a method of preventing double taxation stipulate that if certain conditions are met, the foreign income in question will be exempted taxes in Turkiye. For example, according to the Netherlands Agreement, one of the most famous in this regard, in terms of dividends distributed to Turkiye, if the dividend distribution in question is subject to a tax in the Netherlands, this  dividend amount that is sent to Turkiye is exempted from corporate tax in Turkiye. For this reason, many foreign companies are making their investments in Turkiye through the Netherlands. According to the regulation on the earthquake tax, the earnings of subsidiaries obtained from abroad are also included in the basis of the Earthquake Tax. Therefore, the issue of paying earthquake tax at the rate of 10% on earnings that are excluded due to the receipt of dividends from the Netherlands is on the agenda. Although the agreement on the prevention of double taxation clearly states that Turkey will not tax the dividend from the Netherlands in Turkiye if the dividend is taxed at least 5% in the Netherlands, the consideration of the dividends in question in the basis of the Additional Earthquake Tax will lead to the dysfunctionalise of this article of the double taxation agreement. It is necessary to look at how the application will be.

Süleyman Hayri Balcı