Örnek: SMS Enerji Yatırım Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 31.03.2021 tarihli bilançosunun özeti aşağıdaki gibidir: 

 

31.03.2021 TARİHLİ BİLANÇO
AKTİF		PASİF
I. DÖNEN VARLIKLAR	16.500.000,00	III. KISA VADELİ Y.KAYNAKLAR	84.500.000,00
II. DURAN VARLIKLAR	148.600.000,00	IV. UZUN VADELİ Y. KAYNAKLAR	24.300.000,00
		V. ÖZ KAYNAKLAR	56.300.000,00
AKTİF TOPLAMI	165.100.000,00	PASİF TOPLAMI	165.100.000,00

Mükellef  kurumun  1.1.2021-31.03.2021  Döneminde  Finansman Gider Kısıtlamasına Tabi Gider ve Maliyet Unsurları:

 

a) Finansal  Kiralama  İşleminden  Kaynaklanan  Gider  ve

Maliyet Unsurları

Finansal  kiralama  yoluyla  döviz  cinsinden  alınan  rüzgar  türbini kredisi dolayısıyla katlanılan maliyet ve gider unsurları aşağıdaki tablodaki gibidir.i.      Net Kambiyo Gideri

Aylık kur değerleme işlemlerinde aynı krediye ilişkin olarak bazı aylarda kur farkı gideri bazı aylarda kur farkı geliri oluşmuştur.

 

	1.1-31.03.2021	KAMBİYO GELİRİ	KAMBİYO GİDERİ	FARK
301	FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR H.	144.500,00	48.300,00	-96.200,00
302	FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR H.	72.375,00	19.850,00	-52.525,00
401	FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR H.	225.400,00	1.450.000,00	1.224.600,00
402	FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNDEN BORÇLAR H.	86.550,00	12.354,00	-74.196,00
	NET KAMBİYO GİDERİ			1.001.679,00

Tebliğde ifade edildiği üzere, aynı kaynağa ilişkin olarak bir hesap dönemi içindeki aynı veya farklı geçici vergilendirme dönemlerinde oluşan kur farkı gelir ve giderleri mahsuplaştırılarak işlem tarihi veya dönem sonu itibarıyla bu kaynağa ilişkin net kur farkı gideri doğması halinde bu tutar finansman gideri kısıtlamasında dikkate alınacaktır. Aynı dönem içinde olsa bile farklı yabancı kaynaklara ilişkin olarak oluşan   kur   farkı   gelirleri   ile   kur   farkı   giderlerinin   birlikte değerlendirilmesi mümkün değildir. 

ii.      Faiz Gideri

Rüzgar  türbini  kredisi  nedeniyle  ortaya  çıkan  faiz  giderleri  aylar itibariyle aşağıdaki gibidir

b) Yatırım  Kredisinden  Kaynaklanan  Gider  ve  Maliyet

Unsurları

 

Döviz  cinsinden  kullanılan  yatırım  kredisi  dolayısıyla  katlanılan maliyet ve gider unsurları aşağıdaki tablodaki gibidir

i.          Net Kambiyo Gideri

Aylık kur değerleme işlemlerinde bazı aylarda kur farkı gideri bazı aylarda kur farkı geliri oluşmuştur.

 

	1.1-31.03.2021	KAMBİYO GELİRİ	KAMBİYO GİDERİ	FARK
303	UZUN VADELİ KREDİLERİN ANAPARA TAKSİT VE FAİZLERİ H.	181.500,00	451.500,00	270.000,00
381	GİDER TAHAKKUKLARI H.	11.700,00	8.900,00	-2.800,00
400	BANKA KREDİLERİ H.	136.150,00	902.000,00	765.850,00
	NET KAMBİYO GİDERİ			1.033.050,00

ii.        Faiz Gideri

	1.1-31.03.2021	OCAK	ŞUBAT	MART
780	FİNANSMAN GİDERLERİ	87.000,00	76.500,00	72.500,00
	FAİZ GİDERİ			236.000,00

c)  Transfer  Fiyatlandırması  Kapsamında  Alınan  Borçla

İlgili Gider Yazılan Faiz Gideri

İlişki firmadan alınan TL borç dolayısıyla gider yazılan faiz maliyeti  aşağıdaki  tablodaki  gibidir.  Borçlanma  nedeniyle örtülü sermaye şartları oluşmadığından faiz giderinin tamamı gider yazılmıştır.

 

	1.1-31.03.2021	OCAK	ŞUBAT	MART
780	FİNANSMAN GİDERLERİ	47.000,00	46.000,00	48.000,00
	FAİZ GİDERİ			141.000,00

d) “320 SATICILAR HESABI”:

Piyasadan  döviz  cinsinden  mal  ve  hizmet  alımı  nedeniyle Satıcılara  olan  borçların  değerlenmesinden  kaynaklı  gider  ve maliyet unsurları aşağıdaki gibidir.

 

Döviz cinsinden alınan mal ve hizmet dolayısıyla orta çıkan kur farkı giderleri gider kısıtlamasına tabi tutulacaktır.

e)  “331 ORTAKLARA BORÇLAR HESABI”:

Gerçek kişi ortaktan döviz cinsinden mal ve hizmet alımı nedeniyle ortaklara olan borçların değerlenmesinden kaynaklı gider ve maliyet unsurları aşağıdaki gibidir. (Merkez Bankası Genelgesi kapsamında döviz cinsinden borçlanma yasağı ihmal edilmiştir)

 

	1.1-31.03.2021	OCAK	ŞUBAT	MART
656	KAMBİYO GİDERLERİ	(27.000,00)		(28.000,00)
646	KAMBİYO GELİRLERİ		36.000,00
	NET KAMBİYO GİDERİ			19.000,00

Bir gider veya maliyet unsurunun gider kısıtlamasına konu edilmesi için bunların yabancı kaynak kullanımına ve bu kaynağın kullanım süresine bağlı olarak doğmuş olması gerektiğinden döviz cinsinden gerçek kişi ortaklardan alınan borç  dolayısıyla orta çıkan kur farkı giderleri gider kısıtlamasına tabi tutulmayacaktır. Bu görüş tamamen kişisel değerlendirmem olup, tereddüt edenlerin görüş almasında fayda vardır.

f)  “321 BORÇ SENETLERİ HESABI”:

Piyasadan döviz cinsinden mal ve hizmet alımı nedeniyle Satıcılara verilen borç senetlerin değerlenmesinden kaynaklı gider ve maliyet unsurları aşağıdaki gibidir.

 

	1.1-31.03.2021	OCAK	ŞUBAT	MART
656	KAMBİYO GİDERLERİ	(25.000,00)		(32.000,00)
646	KAMBİYO GELİRLERİ		42.000,00
	NET KAMBİYO GİDERİ			15.000,00

Döviz cinsinden alınan mal ve hizmet dolayısıyla orta çıkan kur farkı giderleri gider kısıtlamasına tabi tutulacaktır.

 

	1.1-31.03.2021	OCAK	ŞUBAT	MART
656	KAMBİYO GİDERLERİ	(15.000,00)		(23.000,00)
646	KAMBİYO GELİRLERİ		22.000,00
	NET KAMBİYO GİDERİ			16.000,00

Bir gider veya maliyet unsurunun gider kısıtlamasına konu edilmesi için bunların yabancı kaynak kullanımına ve bu kaynağın kullanım süresine bağlı olarak doğmuş olması gerektiğinden döviz cinsinden alınan   avanslar   dolayısıyla   orta   çıkan   kur   farkı   giderleri   gider kısıtlamasına tabi tutulmayacaktır.

 

h)  “103    VERİLEN    ÇEK     VE     ÖDEME    EMİRLERİ HESABI”:

 

Piyasadan döviz cinsinden mal ve hizmet alımı nedeniyle Satıcılara verilen çeklerin değerlenmesinden kaynaklı gider ve maliyet unsurları aşağıdaki gibidir.

 

Döviz cinsinden mal alımı nedeniyle verilen çek ve ödeme emirleri hesabında yer alan borç tutarının değerlenmesi sonucu ortaya çıkan kur farkı  gideri  gider  kısıtlamasına  tabi  gider  ve  maliyet  unsurunun toplamında dikkate alınmayacaktır.

 

i)  “102    BANKALAR    HESABI”    ve     “159    VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI”:

Bilançonun  aktifinde  yer  alan  bankalar  hesabında  yer  alan  döviz mevcutları  ile  mal  ve  hizmet  alımı  nedeniyle  ödenen  avansların değerlenmesinden ( döviz kurunun düşmesine bağlı olarak) kaynaklı gider ve maliyet unsurları aşağıdaki gibidir.

 

 Sonuç olarak gider kısıtlamasına konu gider ve maliyet unsurları:

Kanunen Kabul Edilmeyen Gider Tutarının Hesabı:

A	KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR	84.500.000,00
B	UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR	24.300.000,00
C=(A+B)	TOPLAM YABANCI KAYNAKLAR	108.800.000,00
Ç	ÖZSERMAYE	56.300.000,00
D= (C-Ç)	ÖZSERMAYEYİ AŞAN YABANCI KAYNAK TOPLAMI	52.500.000,00
E=(D/C)	ÖZ SERMAYEYİ AŞAN KISIM (52.500.000,00/108.800.000,00)	0,4825
	1.1.2021-31.03.2021 DÖNEMİ
F	FAİZ GİDERLERİ	655.150,00
G	KUR FARKI GİDERLERİ	2.317.729,00
Ğ	DİĞER GİDERLER	0,00
H= (F+G+Ğ)	KISITLAMAYA TABİ FİNANSMAN GİDER TOPLAMI	2.972.879,00
I=(H*E)	KANUNEN KABUL EDİLMEYEN GİDER MATRAHI	1.434.523,41

                                                      İ=(I*0,10)    K.K.E.G %10                                                                           143.452,34

 

 

 

 

 

 

Soner ÜLGEN 

Yeminli Mali Müşavir

CPA