KDV Oran Değişiklikleri ve Etkileri

1. İkinci el araç alım satımı yapanların özel matrah kapsamında alım satım karı üzerinden %1 oranı  uygulamak suretiyle hesapladıkları KDV artık %18 olarak hesaplanacak. Zaten araç sıkıntısı  yaşanan bir dönemde bu düzenleme %17 ek verginin fiyatlara yansıması dolayısıyla büyük  ölçüde ikinci el araç alacaklar tarafından üstlenilmesi beklenir. 

2. 150 metrekarenin altındaki konutların tesliminde KDV %1 olarak uygulanmaktaydı. Artık %1  oranı kalkmakta, tüm konutların değerinin 150 metrekareye isabet eden kısmı %8 oranında aşan  kısmı %18 oranında KDV ye tabi tutulmaktadır. Konut sıkıntısı çekilen bir dönemde 150  metreye kadar konutlara uygulanan KDV’nin %8 çıkarılması büyük ölçüde fiyatlara artış olarak  yansır. 150 metrekarenin üzerindeki konutların 150 metre kareye kadarlık kısmının KDV sinin  %18 den %8 e indirilmesinden kaynaklı indirimin konut üreticilerinde kalması muhtemeldir. 

3. Sadece Kararnamede sayılan Buğday, arpa, mısır, çeltik, fasulye, yer fıstığı, ayçiçeği, soya,  şeker pancarı, patates, pamuk, nohut, yonca, korunga, adi ve diğer fiğler, sorgum, sudan otu ve  sorgum-sudan melezinin sertifikalı tohumlukları ile sertifikalı meyve fidanları %1 KDV ye tabi  tutulurken kapsam genişletilmiş sertifikalandırılmış olmak kaydıyla tüm tohumluklar ve sadece  meyve fidanları değil tüm fidanlar %1 KDV ye tabi hale gelmiştir. Kapsama alınan tohum ve  fidanlarda verginin %18 den %1 e indirilmesi talebin yüksek olduğu bu mevsimde büyük ölçüde  satıcıların cebinde kalır, fiyatlar aşağı inmez. Ayrıca enflasyonist bir ortamda üreticinin, çiftçinin tohumluktaki fiyatları takip ederek KDV indiriminin fiyatlara yansımasını denetlemesi  pek mümkün değildir.  

4. %1 oranında KDV ye tabi tutulan yatlar, kotralar, tekneler ve gezinti gemileri artık %18  oranında vergiye tabi olacaktır. Vergi oranındaki artış kısmen tüketiciye fiyat artışı olarak  yansır. 

5. Sadece süt sağma makineleri %8 orana tabiyken kapsam genişletilmiş, sütçülükte kullanılan  tüm makine ve cihazlarda KDV oranı %18 den %8 e indirilmiştir. Burada da vergi indiriminin  süt üretim maliyetlerini aşağı çekerek süt fiyatlarını aşağı çekmesi pek muhtemel  görünmemektedir. 

6. Birinci sınıf lokanta ruhsatı ya da işletme belgesine sahip olan yerler ile üç yıldız ve üzeri oteller,  tatil köyleri ve benzeri tesislerin bünyesindeki lokantalarda verilen hizmetler de KDV oranı  %18 den %8 e indirilmektedir. Lüks lokantalarda yapılan bu vergi indiriminden tüketiciden  ziyada tesis sahiplerinin yararlanacağı düşünülmektedir. 

7. %18 oranında KDV ye tabi süt soğutma tankları ve yumurtaları, meyveleri veya diğer tarım  ürünlerini ağırlık veya büyüklüklerine göre ayırmaya veya temizlemeye mahsus makine ve  cihazlar %8 oran kapsamına alınmaktadır. Bu vergi indirimi daha çok alıcısı ve satıcısı mükellef  olanlar arasında gerçekleşecek işlemlerde geçerli olup bu indirimin tüketiciye ulaşan nihai süt,  yumurta, meyve ve diğer tarımsal ürünlerin fiyatına yansıması, yani bunların fiyatlarını aşağı  çekme ihtimali oldukça zayıftır.  

8. %18 KDV ye tabi Arsa ve arazi teslimleri için oran %8 e indirilmektedir. İndirimin amacı çok  net olmamakla beraber, eğer amaç bu arsalar üzerinde inşa edilecek emlak veya sanayi  tesislerinin maliyetini azaltmaksa bunun bu emlakin maliyetini veya sanayi tesisini üreteceği  ürünün maliyetini aşağı çekerek nihai tüketiciye indirim olarak yansıması çok mümkün  görünmüyor. 

9. Sabun, şampuan, deterjan, dezenfektanlar, ıslak mendil (sabun, deterjan veya solüsyon  emdirilmiş olsun olmasın) tuvalet kâğıdı, kâğıt havlu, kâğıt mendil ve peçete, diş fırçası ve  macunu, diş iplikleri oran %18 den %8 e indirilmiştir. İndirimin büyük ölçüde nihai tüketici  fiyatlarına yansıması beklenmiyor. Enflasyonist ortamda tüketicinin bu vergi indiriminin  fiyatlara yansımasını denetlemesi mümkün değildir. 

10. Hijyenik havlular ve tamponlar, bebek bezleri ve benzeri hijyenik eşyada KDV oranı %18 den  %8 e indirilmektedir. İndirimin büyük ölçüde nihai tüketici fiyatlarına yansıması beklenmemeli.  Enflasyonist ortamda tüketicinin bu vergi indiriminin fiyatlara yansımasını denetlemesi  mümkün değildir.

Bülent Taş

KONUTTA KDV BİLMECESİ
Kdv kanunun 28. maddesine göre Cumhurbaşkanı aldığı yetkiyle 01.04.2022 tarihinden sonra alınacak yapı ruhsatları için konut teslimlerinde kdv oranlarını yeniden belirlemiştir.
Yeni karara göre yapı ruhsatı tarihlerinin ayrılması önem arz etmektedir. Tarih ayrımı düzgün yapılmazsa bilmece çözülemeyecektir.
Konutta kdv ayrımı
1. ayrım: 01.01.2013 tarihinden önce alınan yapı ruhsatları
2.ayrım :01.01.2013-31.12.2016 tarihinden önce alınan yapı ruhsatları
3. ayrım :01.01.2017 -31.03.2022 tarihleri arasında alınan yapı ruhsatları
4. ayrım :01.04.2022 tarihinden sonra alınan yapı ruhsatları olarak bu şekilde ayrım yapılacaktır.
1. ayrımda yapı ruhsatı alanlar konutun net alanı 150 m2 ye kadar %1, 150 m2 üzeriyse kdv oranı %18 olacaktır.
2. ve 3 . ayrımda yapı ruhsatı alanlar konutta kdv oranını belirlerken
konutun;
• Büyükşehir kategorisinde olan illerin sınırları içerisinde yer alıp almadığı,
• 6306 sayılı Kanun kapsamına girip girmediği,
• Yapı ruhsatı alınış tarihi,
• Konutun net alanının 150 m²den büyük olup olmadığı,
• İnşaatın birinci sınıf veya lüks kategorisine girip girmediği,
• Arsa birim m² vergi değerlerinin ve yukarıda sayılan bütün şartların hepsinin bir anda sağlanıp sağlanmadığının tespiti önem arz edecektir.
4. ayrım noktasında yani yeni düzenlemeyle yapı ruhsatını alıp konut inşaatı yapacaklar ise
konutun net alanı 150 m2 ye kadar %8, 150 m2 yi geçiyor ise geçen kısma tekabül eden m2 yi bularak %18 oranında kdv uygulayacaktır.
Bu tarihte yapı ruhsatı alanlar 2. ve 3. ayrımda saydığım kurallara bakmayacaktır.
01.04.2022 tarihinden önce yapı ruhsatı alanlar 2. ve 3. ayrımdaki kıstasların sağlanıp sağlanmadığını kontrol ederek kdv oranını belirleyeceklerdir.

İbrahim Döner