• 1-Genel Olarak

  Kurumlar vergisi matrahının tespitinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından yapılacak

  ---

  indirimlerin sayıldığı KVK nun 10. maddesine 6637 sy Kanunla eklenen  (ı) fıkrası “Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si.” Şeklindedir. Bu hükümle sermaye şirketlerinin sermaye artırımına gitmesi ve artırılan sermayenin nakit olarak karşılanması veya sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden mükelleflere önemli bir indirim hakkı getirilmiş olmaktadır.

   

  6637 sayılı Kanun ile getirilmiş olan bu indirim hakkının temel amacı, sermaye şirketlerinde sermaye artışlarının nakit girişiyle yapılmasının teşvik edilmesidir.

  6637 sayılı Kanun ile KVK’nın 10’uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendine, 7338 sayılı “Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un 59’ucu maddesi ile “Nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için bu oran %75 olarak uygulanır.” şeklinde yeni bir paragraf eklenmiştir. Bu yeni düzenlemenin temel amacı ise sermaye artırımının yurt dışından getirilen nakitle karşılanmasının, dolayısıyla yabancı sermaye girişinin teşvikidir

• 2-İndirim Uygulamasından Yararlanamayacak Mükellefler

 İndirim uygulamasından aşağıdaki kurumlar yararlanamayacaktır:

• 1-Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar.
• 2-Kamu iktisadî teşebbüsleri.

  İndirim uygulamasından finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren dar mükellefiyete tâbi kurumlar da yararlanamayacaktır.

• 3-İndirim Uygulamasından Yararlanacak Olan Kurumlar

  KVK’nın 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin birinci paragrafında yapılan düzenleme uyarınca indirim uygulamasından münhasıran sermaye şirketleri yararlanabilecektir.

  Sermaye şirketi dışındaki kurumların indirim uygulamasından yararlanması mümkün değildir.

• 4-İndirim Uygulamasında Konu

  İndirim uygulaması aşağıdaki iki durumda söz konusu olacaktır:

  a) Sermaye şirketlerinin sermaye artışına gitmesi.

   b) Yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanması.

  Nakdi sermaye artışı, “sermaye şirketlerince ilgili hesap döneminde ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi artışlar ile yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakdi olarak karşılanan kısmını,” ifade etmektedir

  Sermaye şirketlerinin kurum kazancının tespitinde indirim olarak dikkate alabileceği tutar, nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticarî kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si hesap edilmek suretiyle tespit edilecektir.

  Kanun hükmü gereğince %50 olarak belirlenen indirim oranıyla ilgili çıkarılan ve 30/6/2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı (BKK) nda indirim oranı farklı uygulanacak şirketler ve buna ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.

  Buna göre payları borsada işlem gören halka açık sermaye şirketlerinden, indirimden yararlanılan yılın son günü itibariyle Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. nezdinde borsada işlem görebilir nitelikteki pay olarak izlenen payların nominal tutarının ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye oranı;

• 1-%50 ve daha az olanlar için 25 puan,
• 2-%50’nin üzerinde olanlar için 50 puan,

  ilave edilmek suretiyle söz konusu indirim uygulanacaktır.

• 5-İndirim Uygulamasında Süre

  İndirim uygulamasından, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere izleyen her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılabilecekken, 5 Temmuz 2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7417 sy Kanunun 49uncu maddesi ile, indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanılabileceği şeklinde düzenleme yapılmıştır. İndirim uygulamasından yararlanılan hesap döneminden sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

• 6-İndirim Tutarının Hesaplanmasına İlişkin Esaslar

1. Hesaplanacak indirim tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır.
2. Kurumlar Vergisi matrahının yetersiz olması nedeniyle ilgili dönemde indirim konusu yapılamayan tutarlar, sonraki hesap dönemlerine devreder.

• 7-İndirim Uygulamasından Yararlanamayacak Sermaye Artırımları

  Sermaye şirketlerinin sermaye artırımına gitmesi durumunda artılan sermaye tutarının karşılanma şekli indirimden yararlanma açısından önemlidir. Yani sermaye şirketleri her sermaye artırımında indirim müessesesinden yararlanamayacaktır.

  9 seri numaralı Tebliğ’de yer alan düzenleme de esas alınmak suretiyle sermaye şirketlerinin sermaye artırımına gitmesi durumunda indirim hesaplamasında dikkate alınmayacak sermaye artırımları şunlardır:

  • 1-Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları,
  • 2-Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmaları durumunda bu işlemler neticesinde şirkete devredilen nakit ve nakit dışındaki varlıkların sermaye artırımında kullanılması hâlinde bu şekilde gerçekleştirilecek sermaye artırımları,
  • 3-Sermaye şirketlerince gerçekleştirilen sermaye artırımının bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin (sermaye yedekleri, kâr yedekleri, özel fonlar, geçmiş yıl kârları gibi) sermayeye eklenmesi suretiyle gerçekleşmesi durumunda, bu şekilde gerçekleşen sermaye artırımları,
  • 4-Sermaye şirketlerinin sermaye artırımına karar vermesi ve artırılan sermaye tutarının şirket ortaklarından veya KVK’nın 12’nci maddesi kapsamında ortaklarla ilişkili olan kişilerden kredi kullanılması veya borç alınması suretiyle karşılanması hâlinde, bu şekilde gerçekleşen sermaye artırımları,
  • 5-Şirkete nakdi sermaye dışında hisse senedi, tahvil veya bono gibi kıymetlerin konulması suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları.
  • 6-Bilanço içi kalemlerin birbiri içinde mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışları,

    indirim hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

• 8-Kurum Kazancının Tespitinde İndirilebilecek Tutarın Hesaplanmasında Uygulanacak Formül

  9 seri numaralı Tebliğ’in “10.6.3.” başlıklı bölümünde yapılan düzenleme uyarınca kurum kazancından indirilecek tutar aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanacaktır:

  Kurum Kazancından İndirilebilecek Tutar = Nakdi Sermaye Artışı X Ticarî Krediler Faiz Oranı X İndirim Oranı X Süre (Süre= X/12)

• 9-Artırılan Sermaye Tutarının Şirketin Banka Hesabına Yatırılması

  9 seri numaralı Tebliğ’in “10.6.3.1.” başlıklı bölümünde yapılan düzenleme uyarınca indirim hesaplamasına konu edilebilecek sermaye artışı tutarı, artırılan sermayenin ortaklarca şirketin banka hesabına nakit olarak fiilen yatırılan kısmı ile sınırlıdır. Ortaklarca taahhüt edilen sermayenin, ortaklar tarafından nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırılmayan kısmının indirim tutarının hesaplanmasında dikkate alınması mümkün değildir. 9 seri numaralı Tebliğ’in “10.6.3.1.” başlıklı bölümünde yapılan bir başka düzenlemeye göre ise mükellefler (sermaye şirketleri) nakden taahhüt edilen sermayenin, sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret siciline tescil edildiği tarihten önce şirketin banka hesabına yatırılan kısmı için tescil tarihi, tescil tarihinden sonra şirketin banka hesabına yatırılan tutarlar için ise şirketin banka hesabına yatırılma tarihi, esas alınarak bu indirimden yararlanılabilecektir.

• 10-6637 Sayılı Kanun ile Getirilmiş Olan Düzenlemenin Yürürlüğe Giriş Tarihi

  6637 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine göre mezkûr Kanun’un 8’inci maddesi ile KVK’nın 10’uncu maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendi 01.07.2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Nakit sermaye artışı için getirilmiş olan teşvik uygulamasından sirkülerimizin yukarıdaki bölümlerinde de ifade ettiğimiz gibi yeni kurulan sermaye şirketleri ve daha önce kurulmuş olan şirketlerin sermaye artırımına gitmesi durumunda yararlanılabilecektir. Buna göre;

  - 01.07.2015 tarihinden sonra Türkiye’de yeni kurulacak olan sermaye şirketlerinden taahhüt edilen nakit sermaye tutarı üzerinden,

  - 01.07.2015 tarihini itibariyle kurulmuş olan sermaye şirketlerinde 01.07.2015 tarihinden sonra yapılacak sermaye artışlarının nakit olarak artırılan kısmı üzerinden,

  mezkûr madde hükmü ile getirilmiş olan faiz oranı esas alınmak suretiyle hesaplanacak tutarın %50’si kurumlar vergisi matrahının tespitinde; kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek şartıyla, kurum kazancından indirilebilecektir.

  Nakit sermaye artışının teşviki amacıyla getirilmiş olan bu düzenleme sermaye şirketlerinde kurumlar vergisi beyannamesi üzerinde ayrıca gösterilmek suretiyle uygulanacaktır. Bu da göstermektedir ki kurum kazancından indirim konusu yapılacak tutar sadece beyanname üzerinde gösterilecektir. Bu tutarın kurumun ticarî defterlerinde kayıt altına alınmasına gerek yoktur.

   

• 11-7338 Sy Kanunla Yapılan Düzenleme Uyarınca Yurt Dışından Getirilen Nakitle Karşılanan Sermaye Artışında İndirim Uygulaması

  KVK’nın 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendine yabancı sermayenin teşviki amacıyla 7338 sayılı Kanunla bir paragraf eklenmiştir. Mezkûr Kanun’un 59’uncu maddesi ile eklenen bu paragraf aşağıdaki gibidir: “Nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için bu oran %75 olarak uygulanır.”

  7338 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi 26.10.2021 tarihi olduğu için 26.10.2021 tarihi dâhil olmak üzere bu tarihten sonra yapılan / yapılacak nakdi sermaye artışlarında yurt dışı kaynaklı sermaye için indirim oranı %75 olarak uygulanacaktır

   

• 12-7417 Sy Kanunla Yapılan Düzenleme Uyarınca Nakit Sermaye Artışında indirim Uygulaması

7417 sayılı Kanun ile nakit sermaye artışlarında indirim müessesesi ile ilgili olarak iki değişiklik yapılmıştır.

İlk değişiklik, 7417 sayılı Kanun’un 49’uncu maddesiyle KVK’nın 10’uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin üçüncü paragrafında yapılmıştır. Bu Kanunla değiştirilmiş olan paragraf aşağıdaki gibidir: “Bu indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap dönemi ile bu dönemi izleyen dört hesap dönemi için ayrı ayrı yararlanılır.

İkinci değişiklik ise yine aynı maddenin ikinci cümlesinde yer almakta olan “Bu dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.” Hükmüdür.

Buna göre nakit sermaye artışı indiriminden 7417 sayılı Kanun’un yürürlük tarihi olan 05.07.2022 tarihinden önce sermaye artırımı yapan veya ilk defa kurulan şirketler 2022 yılı hesap dönemi dâhil olmak üzere 5 hesap dönemi için yararlanabilecektir.

Bu değişikliklerin uygulanmasıyla ilgili olarak 1 Mart 2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 1 Seri Nolu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Genel Tebliğ (Seri No 21) de örneklerle birlikte açıklamalar yapılmıştır.

Bu açıklamalara göre;

İndirimden yararlanıldıktan sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması hâlinde nakdi sermaye artışının azaltılan sermaye tutarı kadarlık kısmı indirim hesaplamasında dikkate alınmayacaktır.

Öte yandan, sermaye azaltımı yapıldıktan sonra izleyen dönemlerde sermaye artırımına gidilmesi halinde ise şartların taşınması kaydıyla, artırılan bu sermaye tutarı için sermaye artırımının yapıldığı döneme bağlı olarak maddede öngörülen süre dâhilinde indirim uygulamasından yararlanılabilecektir

Diğer taraftan, mükelleflerce nakdi sermaye artışının yapıldığı hesap dönemi dâhil beş hesap dönemi boyunca kazancın yetersizliği nedeniyle yararlanılamayan söz konusu indirim tutarı, herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın ve endekslemeye tabi tutulmaksızın sonraki dönemlerde indirim konusu yapılabilecektir.

Saygılarımızla.

Vezin YMM/BD A.Ş.